Osteoporose is een natuurlijk proces dat meestal gerelateerd is aan veroudering. Het kenmerkt zich door een afname van de botmassa en een verminderde botdichtheid. Hierdoor worden de botten poreus en breken ze sneller bij een onschuldige val. Omdat we meestal niets merken van osteoporose totdat we een bot breken, wordt het ook wel de 'stille epidemie' genoemd. Hoe ontstaat dat botverlies?

De botten van de mens worden het hele leven lang gevormd met behulp van twee processen:

• Eenfase van resorptie, waarbij gespecialiseerde cellen, de 'osteoclasten' de bestaande botstructuren afbreekt.Deze 'opruiming' zorgt voor het ontstaan van gaten in het bot (ook wel de 'Lacune van Howship' genoemd)
• Een fase van vernieuwing, waarbij andere gespecialiseerde cellen, de 'osteoblasten', nieuwe botstructuren aanmaken om deze gaten te vullen en gezond nieuw botweefsel aan te maken. De mineralen verzamelen zich vervolgens in de nieuwe matrix en zorgen voor een optimale mechanische weerstand van het bot.

Dit tweeledige proces zorgt ervoor dat de mens altijd is 'afgesteld' op zijn omgeving. Beschadigde botten worden op deze manier snel hersteld en het lichaam kan sterkere botten maken wanneer de veranderde omstandigheden daar om vragen (bijvoorbeeld bij een toename van de fysieke activiteit). Deze twee belangrijke processen dienen uiteraard wel goed in balans te zijn. Wanneer de fase van resorptie de overhand krijgt, dan worden de 'gaten' niet gedicht en worden de botten gevaarlijk broos. En dit is precies wat er gebeurt tijdens het proces van osteoporose.

De herstructurering van de botten wordt beïnvloed door verschillende factoren (1):

• De geslachtshormonen. De herstructurering van de botmassa wordt voor een groot deel bepaald door oestrogeen. Oestrogeen ondersteunt de osteoblasten en werkt krachtig remmend op de botresorptie door osteoclasten. Wanneer er minder oestrogeen wordt geproduceerd, zoals in de menopauze, dan zorgt dit voor de verstoring van het evenwicht in het proces van botvernieuwing: er wordt meer botweefsel afgebroken dan aangemaakt. Zo kan zich al snel een situatie van osteoporose ontwikkelen.
• Mechanische veranderingen. Botweefsel is in staat zich aan te passen aan de fysieke belasting die het ondergaat. Wanneer iemand plotseling stopt met een fysieke activiteit, bijvoorbeeld door een blessure, dan verdwijnt de fysieke stimulans om botweefsel aan te maken. De fase van botresorptie zal toenemen en de fase van botvorming neemt af.Op de langere termijn zal fysieke inactiviteit dan ook leiden tot osteoporose.
• De Bone Morphogenetic Proteins (BMPs). Dit zijn proteïnes die de fase van botvorming bevorderen.
• De Insuline Growth Factors (IGFs), groeifactoren die de activiteit van osteoblasten versterken.
• De Transforming Growth Factor (TGF),een familie van boodschappers die de twee fases van de botstructurering aanzienlijk beïnvloeden.
• Vitamine D. Deze vitamine speelt een aanzienlijke rol bij de vernieuwing van botweefsel: het stimuleert de opname van calcium en fosfaat in de darm (twee stoffen die worden gebruikt voor de mineralisering van de botten) en het remt parathormoon (PTH), een eiwit dat botresorptie bevordert.

Sommige fyto-oestrogenen in Pueraria mirifica, zoals daidzeïne, kunnen wanneer ze in contact komen met de darmflora, omgezet worden in moleculen die actiever zijn. Deze kleine omzetting hangt echter af van de microbiële samenstelling van de darmflora en het lijkt erop dat de darmflora van vegetariërs deze transformatie het beste uitvoert (7).

Het supplement van Pueraria mirifica kan onder begeleiding van een competente behandelaar worden gebruikt als doeltreffend en veilig alternatief voor een chemische hormoontherapie, een behandeling die kan leiden tot bloedingsproblemen of die zelfs de ontwikkeling van bepaalde kankersoorten kan bevorderen. Zwangere vrouwen wordt afgeraden om supplementen te gebruiken met fyto-oestrogenen.

Om de werking ervan te versterken in het kader van de behandeling van overgangsklachten, kan men het supplement combineren met een liposomale crème op basis van natuurlijke progesteron (afkomstig van wilde yam). Ook kan men het supplement combineren met het supplement voor gezonde botten, Bone Health om botverlies tegen te gaan, of met het lustopwekkende extract van Damiana voor een boost van de seksuele lustgevoelens.

Bone Health bevat een mix van vier plantenextracten die in de traditionele geneeskunst gebruikt worden om botverlies tegen te gaan.

Het blad van deEucommia umoides

Deze natuurlijke behandeling wordt in China voorgeschreven bij de behandeling van osteoporose (2-3). Volgens de Chinese geneeskunst optimaliseert Eucommia umoides (in Azië ook wel Du-Zhong genoemd) de gezondheid van de nieren en voedt het de botmassa.

De moderne wetenschap heeft de osteoporosebestrijdende eigenschappen van Eucommia umoides reeds aangetoond, en men heeft een andere kijk gekregen op het geavanceerde werkingsmechanisme. Verschillende studies hebben aangetoond dat de niet-steroïde lignanen in de vorm van polyfenolen (4) in deze plant op dezelfde manier werken als oestrogeen. Deze 'plantaardige oestrogenen' verbinden zich namelijk op dezelfde manier als oestrogeen met de ' α -receptoren van oestrogeen' (5-7-), wat ervoor zorgt dat de activiteit gestimuleerd wordt van verscheidene genen die een beslissende rol spelen bij de werking van osteoblasten (8).

Ditzelfde mechanisme verklaart het vermogen van de stof om de fase van nieuwe botvorming door osteoblasten te stimuleren (9). Het verklaart ook dat het zorgt voor een grotere minerale botdichtheid zonder enig vorm van bijwerking (10).

De wortel van Astragalus

We kennen Astragalus goed vanuit de traditionele geneeskunst vanwege de adaptogene eigenschappen. De plant heeft echter nog veel meer te bieden. Omdat Astragalus een hoog gehalte aan flavonoïden bevat (en dan met name isoflavonen (11)), wordt het al eeuwenlang gebruikt om osteoporose tegen te gaan (12).

Onderzoekers hebben aangetoond dat astragalus op manieren bijdraagt aan de herstructurering van het bot (13-14):

• Het verhoogt het gehalte aan TGF-β1, een groeifactor die actief de vorming van bot ondersteunt. Deze groeifactor zorgt namelijk voor een actieve werving, differentiatie en proliferatie van de osteoblasten die nodig zijn voor de botvernieuwing (15-16).
• Het remt daarentegen TGF-α, een andere groeifactor die een belangrijke rol speelt bij de botresorptie en die de vernietiging van bot door osteoclasten aanzienlijk vermindert. Na de menopauze dalen daalt de hoeveelheid TGF-β1 (17), hetgeen bijdraagt aan ede onbalans in de botstructurering.

Onderzoekers denken dat de isoflavonen in astragalus ook inwerken op de receptoren van oestrogeen. Ze zorgen er trouwens net als oestrogeen voor dat de absorptie van calcium wordt gestimuleerd, hetgeen essentieel is voor de aanvoer van nieuwe mineralen naar het botweefsel.

De zaden van Cuscuta chinensis

Cuscuta chinensis is een parasitaire plant die in de traditionele geneeskunst al eeuwen wordt gebruikt als middel om de botfunctie te ondersteunen. Het wordt ook wel Chinese dodder en Tu-Si-Zi genoemd. Het werkingsmechanisme lijkt op dat van astragalus:Cuscuta chinensis bevat eveneens tal van flavonoïden (18), waarvan kaempferol, quercetine, hyperoside, astragaline en lignanen het actiefst zijn (19).

Onderzoek toont aan dat de plant de differentiatie en de proliferatie van osteoblasten stimuleert en tegelijkertijd de werking van osteoclasten remt (20-21).

Een extract van de wortel van Rehmannia

Rehmannia glutinosa is een eetbare plant die ook wel 'Dihuang' wordt genoemd en die in de traditionele geneeskunst al meer dan 3000 jaar wordt gebruikt. Uit recent onderzoek is gebleken dat de plant tal van biologisch actieve werkstoffen bevat, waaronder flavonoïden en monoterpenoïdes (22). Van de monoterpenoïdes lijkt vooral catapol zeer effectief te zijn (23) als het gaat om de ondersteuning van de botfunctie, maar het exacte werkingsmechanisme is nog niet duidelijk.

Wie een significant effect op de langere termijn wil bereiken, dient de behandeling een paar maanden vol te houden en dagelijks 2 capsules in te nemen.

Deze inname kan worden gecombineerd met verschillende maatregelen:

• een supplementinname van vitamine D, van calcium, of van andere stoffen die een gunstig effect hebben (BMPs…).
• frequente blootstelling aan de zon;
• inname cafeïnehoudende dranken beperken (omdat zorgt voor calciumverlies, waardoor de fase van de botresorptie gestimuleerd wordt);
• doorgaan of opnieuw oppakken van een regelmatige fysieke activiteit (afgestemd op uw lichamelijke conditie).

De mix van extracten wordt zeer goed verdragen en is volledig vrij van toxische stoffen.