Slapen met oortjes in, kan dat kwaad?

In slaap vallen met oortjes in: een risicovolle gewoonte?

Veel mensen vinden het heerlijk: lekker in slaap dommelen terwijl ze luisteren naar hun favoriete zender. Maar slapen met oortjes in is niet altijd een goede gewoonte. En daar zijn verschillende redenen voor.

Allereerst is het zo dat wie zich de hele nacht blootstelt aan geluid, ongeacht het soort geluid, de kans op gehoorproblemen (1), verhoogt, ook als het volume laag staat. Dit komt niet alleen door de lange duur van de blootstelling aan het geluid, maar ook door het feit dat onze trommelvliezen tijdens de slaap gevoeliger zijn. Tijdens onze slaap zijn de trommelvliezen minder doorbloed, waardoor ze minder bestand zijn tegen geluidsaanvallen. Dit kan resulteren in een voortijdige doofheid, maar ook in fluittonen in het oor en oorsuizen (tinitus) (2).

Van muziek weten we dat het stressgevoelens kan verminderen, dus het is niet meer dan logisch dat dit het inslapen gemakkelijker maakt. Toch zijn er verschillende onderzoeken die aantonen dat het luisteren naar je favoriete playlist de kwaliteit van de nachtrust negatief beïnvloedt.

De oorzaak hiervan is een fenomeen dat we onwillekeurige muzikale beeldvorming, noemen, oftewel 'oorwormen' (3-4). Dit houdt in dat een liedje blijft hangen in ons hoofd en steeds terug blijft komen, tot aan het moment dat we wakker worden. Dit verschijnsel lijkt zich vooral voor te doen op momenten dat onze concentratie afneemt (zoals in de avond).

Deze nogal hardnekkige oorwormen zorgen ervoor dat het langer duurt voordat we in slaap vallen en maken dat we 's nachts regelmatig wakker worden. Zo verstoren ze onze slaapcyclus (doordat we van een diepere slaap naar een lichtere slaap overgaan).

Een paar andere, ietwat bijzondere nieuwsfeiten geven ook stof tot nadenken. Er deed zich bij een Maleisische adolescent bijvoorbeeld een fatale elektrocutie voor omdat hij met oortjes in was gaan slapen terwijl zijn telefoon aan het laden was. Een andere jongen, die de beroemde draadloze AirPads van gigant Apple gebruikte, slikte 's nachts per ongeluk een van de oortjes in. Bij het krieken van de dag gaf zijn telefoon aan dat een van de AirPads in zijn darmen zat! Gelukkig hield de jongen er niets aan over en verliet de AirPad na wat laxeermiddel op natuurlijke wijze het lichaam.

Ten slotte wordt er nog altijd een levendige discussie gevoerd over de impact van draadloze technologie op de gezondheid. Hoewel er nog geen wetenschappelijk bewijs is dat er een link bestaat tussen radiogolven (zoals Bluetooth) en tumoren in de hersenen of van de gehoorzenuw, is die hypothese niet zo vreemd. Zeker wanneer je bedenkt hoe dicht de oortjes bij de gehoorgang zitten (5-7).

Een paar natuurlijke gewoontes voor het behoud van uw gehoor

Wie de oren gezond wil houden en wil blijven profiteren van een scherp gehoor, gebruikt zijn gezonde verstand en past een paar eenvoudige regels toe:

• bescherm de oren met oordoppen of gehoorbeschermers als u naar een omgeving met veel lawaai gaat (bouwplaats, concert...) (8);
• schroef het geluid van uw oordopjes of uw koptelefoon terug (< 80 dB of 60% van het maximale volume van het apparaat) en gebruik ze indien mogelijk minder vaak (9);
• maak de binnenkant van de gehoorgang niet schoon, want het oorsmeer dat zich daar bevindt vangt juist eventuele onzuiverheden en vuil op. gebruik een wattenstaafje alleen voor de buitenkant van het oor (voor het reinigen van het zichtbare deel van het oor). Het gebruik in het oor kan namelijk leiden tot perforatie van de trommelvliezen, wat schadelijk is voor het gehoor (10);
• houd uw oren warm en droog bij koud en winderig weer: zet en muts of oorwarmers op; lage temperaturen, vocht en wind verhogen de kans op het ontstaan van exostose (botaangroei in de gehoorgang), wat kan leiden tot gehoorverlies (11). Sporters die veel met wind en water te maken hebben (zoals surfers) zijn hier nog vatbaarder voor.

Om de achteruitgang van het gehoor tegen te gaan, is het ook een goed idee om te kiezen voor voeding die rijk is aan antioxidanten (rood fruit, groene en oranje groenten, thee, cacao...) en aan vitamine C (citrusvruchten, paprika's, kiwi's...) en vitamine E (plantaardige oliën, amandelen...), vitamines die bijdragen bij aan de strijd tegen oxidatieve stress (12). Deze stoffen gaan de schadelijke effecten van vrije radicalen op de trilhaarcellen in het binnenoor tegen. De trilhaarcellen zijn essentieel voor onze gehoorfunctie.

De stof magnesium zou sterk gelinkt zijn aan glutathion, een krachtige beschermer van onze cellen (en dan met name van de cellen van ons gehoor) (13). Daarnaast draagt de stof bij aan een normale werking van het zenuwstelsel doordat het de transmissie van geluidssignalen via de gehoorzenuw reguleert (14). Eet volkoren granen, oliehoudende vruchten of pure chocolade om de optimale hoeveelheid magnesium binnen te krijgen.

Sommige planten kunnen ook een positief effect op het gehoor hebben, bijvoorbeeld doordat ze inwerken op de samenstelling van de bloedvaten, waardoor ze de zuurstoftoevoer naar de gehoorweefsels verbeteren. Dat is het geval bij ginkgo biloba, oftewel de 'Japanse notenboom’. Deze draagt bij aan het in stand houden van een gezonde perifere doorbloeding, waardoor het ook zeker waardevol is voor een gezond gehoor (15). We vinden het dan ook terug in sommige krachtige combinatieformules specifiek voor het gehoor (zoals de complete formule Hear Loss Formula die ginkgo, magnesium, vitamines D en E bevat, en daarnaast nog andere innovatie bestanddelen. zoals alfaliponzuuren quercetine) (16-17).

De wellicht wat minder bekende kleine maagdenpalm (Vinca minor) draagt met name bij de oudere medemens bij aan de mentale gezondheid dankzij de stof vincamide, een alkaloïde die het vermogen heeft het brein van zuurstof te voorzien. Wetenschappers zijn nieuwsgierig geworden naar de effecten van de stof op de microcirculatie en we vinden het nu dan ook terug in bepaalde voedingssupplementen die speciaal gericht zijn op het gehoor (zoals de natuurlijke formule OptiHear, waarin de plant gecombineerd wordt met ginkgo en zink voor een extra krachtige bestrijding van oxidatieve stress van de gehoorcellen) (19).