Vitamine D is eigenlijk niet echt een vitamine: het is meer een hormoon. Het speelt veel verschillende rollen in het lichaam, maar wat over het algemeen het meest onthouden wordt, is de invloed van vitamine D op de absorptie van calcium in de darm, de fixatie van de vitamine in de botten, de functie van vitamine D voor de spieren, het effect voor de cognitieve functies, de invloed op het immuunsysteem en de ondersteuning bij de vernieuwing van tal van lichaamsweefsels.

De effecten van een tekort kunnen een paar jaar onopgemerkt blijven, maar op de langere termijn zijn de gevolgen catastrofaal: verzwakking van de botten (osteomalacie), osteoporose, pijn in de botten, spierzwakte, gewrichtspijn (met name in de polsen, enkels en schouders), migraine, verhoogde kans op depressies, slapeloosheid, haarverlies (10)...

Omgekeerd zorgt een optimaal vitamine D-gehalte voor vele gezondheidsvoordelen:

• maximale bevordering van de gezondheid van de botten (11-13);
• vermindering van de kans op hart- en vaatziekten en CVA's (bij minimale inname van 600 IE per dag (14));
• verlaging van de bloeddruk (bij minimale inname van 2.000 IE per dag (15));
• verbetering van de cholesterolwaarde in het bloed (voor minimale inname van 2.000 IE per dag (16));
• verbetering van de spierkracht en balans (17) (bij dagelijkse inname tussen de 800 en 1.000 IE);
• Vermindering van de kans op neurologisch-cognitieve problemen en auto-immuunziekten;
• mogelijke vermindering van pijn bij fibromyalgie (bij minimale inname van 2.400 IE per dag) (18).

Er wordt nog altijd gediscussieerd over de minimale hoeveelheid vitamine D die in het bloed zou moeten zitten om deze gunstige effecten te behalen.Recente aanwijzingen lijken te suggereren dat een gehalte boven de 50 nmol/L, of zelfs boven de 75 nmol per liter optimaal zou zijn voor de algehele gezondheid. Omgekeerd worden waarden onder de 30 nmol/L in verband gebracht met schadelijke effecten voor de gezondheid.

Om een concentratie in het bloed te verkrijgen van meer dan 75 nmol/L, dient men toch vaak gebruik te maken van een dagelijks supplement met een dosering van minimaal 2.000 IE per dag. Zo is aangetoond dat een dagelijkse supplementinname van 3.000 IE gedurende 8 weken zorgde voor een concentratie van 75 nmol/L aan 25(OH)D (19-20).

In 2010 hebben 40 internationale wetenschappers een oproep gedaan om artsen te wijzen op het belang van voldoende vitamine D in het kader van de preventie van osteoporose en hart- en vaatziekten. De wetenschappers raadden de gehele westerse bevolking (woonachtig in de gematigde gebieden) aan een supplement in te nemen met een dosering van 1000 tot 2000 IE, met name van oktober tot maart.

En wat krijgen we binnen via de voeding?

Er zijn niet veel voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine D. Vitamine D zit vooral in dierlijke vetten, met name in vette vis, en in bepaalde kunstmatig verrijkte producten, zoals melkproducten, bepaalde plantaardige oliën en plantaardige drankjes.

Volgens de Franse studie SUVIMAX zou de gemiddelde hoeveelheid vitamine D die we via de voeding binnenkrijgen op ongeveer 136 IE per dag liggen. De concentraties die in het bloed circuleren, zijn dan ook voornamelijk afkomstig van de lichaamseigen aanmaak van vitamine D op basis van UV-B-stralen.

Vitamin D3 5000 IU is een uitzonderlijk voedingssupplement. Het heeft 3 grote voordelen:

1. Het bevat vitamine D3 , een stof die veel effectiever is dan vitamine D2, de vorm die men voornamelijk terugziet in producten van een plantaardige oorsprong (23). Er is lange tijd gedacht dat de twee vormen equivalenten waren, maar uit recent gepubliceerde testen blijkt dat dit niet het geval is.
2. Het bevat een uiterste krachtig gehalte van maar liefst 5.000 IE Het is ontwikkeld voor dagelijks gebruik (in dat geval is het aan te raden het 25-hydroxyvitamine D in het bloed te laten meten), maar het kan ook een of tweemaal per week gebruikt worden. De doeltreffendheid van de orale inname van 1.000 tot 10.000 IE per dag is in verschillende studies aangetoond (24-27).
3. Het is verpakt in de vorm van een softgel en bevat zonnebloemolie om een maximale absorptie van vitamine D te bereiken. Uit vergelijkende testen is gebleken dat deze vorm beter wordt opgenomen dan de gedroogde vorm. Bovendien zou deze vorm het gehalte aan 25(OH)D in het bloed het duidelijkst verhogen.

Aangezien vitamine D oplosbaar is in vet, kan het lichaam de vitamine opslaan in lichaamsvet als er meer vitamine D aanwezig is dan er op dat moment nodig is.

In theorie is het dan ook mogelijk om enorme hoeveelheden vitamine D in te nemen (100.000 tot 500.000 IE), een keer per maand of zelfs een keer per jaar. Er is echter aangetoond dat de inname van dagelijkse doses meer overeenstemt met de natuurlijke situatie van het menselijke lichaam. Bovendien brengen zeer hoge doses vitamine D negatieve effecten met zich mee, zoals een toename van de kans op valpartijen en fracturen, het ontstaan van luchtweginfecties (28), hypercalcemie (teveel calcium in het bloed in combinatie met constipatieklachten) en een verminderde natuurlijke aanmaak van melatonine (een stof die de slaap reguleert).

Het is dan ook beter om te kiezen voor een supplement zoals Vitamin D3 5000 IU dat dagelijks ingenomen kan worden (5.000 IE per dag), of om de dag (komt overeen met ongeveer 2.500 IE per dag), tweemaal per week (komt overeen met ongeveer 1400 IE per dag) of eenmaal per week (komt overeen met ongeveer 700 IE per dag).