Als peulvrucht uit de familie van de Fabaceae is de astragalus (ook wel 'vlezige hokjespeul' genoemd) in werkelijkheid een plantenfamilie die meer dan 2.000 variëteiten telt (1).
Het is met name de soort die van oorsprong groeit in de bosranden van de Chinese bossen die het meest wordt gebruikt. De vlezige hokjespeul wordt namelijk al eeuwenlang erg gewaardeerd in de traditionele Chinese geneeskunst en wordt daarbij ingezet voor verschillende doeleinden.
Over het algemeen zullen de planten van de Astragalus membranaceus zo'n 4 of 5 jaar oud worden voordat ze geoogst worden voor medicinaal gebruik. De planten worden dan uit de grond gehaald zodat men de wortels kan gebruiken. Deze bevatten namelijk grote hoeveelheden van de actieve ingrediënten. De wortels worden vervolgens in stukken gesneden en gedroogd (2).
Deze gedroogde stukken wortel worden binnen de ayurveda gebruikt als basis voor de bereiding van kruidenthee. Ook wordt er poeder gemaakt van de gedroogde wortel. De poeder wordt gebruikt als smaakmaker voor gerechten en sauzen, maar wordt ook verpakt in capsules.
Onlangs zijn fabrikanten erin geslaagd om een procedé te ontwikkelen waarmee ze de astragalosiden kunnen extraheren uit de wortels voor de bereiding van preparaten.
Astragalus draagt bij aan onze afweermechanismen tegen stoffen van buiten. Deze weldadige eigenschap lijkt te zijn gerelateerd aan het hoge gehalte aan polysachariden (3); Tussen 2012 en 2016 is er een enorme studie uitgevoerd die gefinancierd werd door de Europese Unie. In die studie werd de impact van niet-verteerbare vezels op het immuunsysteem onderzocht. De onderzoekers ontdekten inderdaad dat de polysachariden van invloed zouden kunnen zijn op de genen die gelinkt zijn aan de immuniteit en aan de immuuncellen in de darmen (4).
Om die reden gebruiken veel mensen astragalus in de vorm van een voedingssupplement om zo het immuunsysteem te ondersteunen (bijvoorbeeld met Astragalus extract, een vloeibare vorm die gestandaardiseerd is op 16% polysachariden). Andere mensen nemen het ook om hun afweersysteem te helpen bij de weerbaarheid ten aanzien van allergenen (bijvoorbeeld met een krachtige combinatieformule als Aller Fight, een supplement op basis van astragalus, zeeden, spirulina...).
Astragalus is eveneens rijk aan flavonoïden, de bekende krachtige polyfenolen. Er zijn in vitrostudies uitgevoerd die hebben aangetoond dat astragalus het vermogen heeft om de lipidenperoxidatie in het myocard met 40% af te remmen (5).
Overigens zorgt die grote hoeveelheid aan polysachariden ervoor dat astragalus kan inwerken op de insulinereceptoren, wat zou bijdragen aan een verlaging van de bloedsuikerspiegel, het triglyceridengehalte en het lipoproteïnegehalte (6).
Zo kan astragalus helpen de hartfunctie te beschermen en draagt het bij aan het behoud van een normale bloeddruk.
Astragalus heeft krachtige antioxidatieve eigenschappen. De plant is dan ook vermaard vanwege zijn actieve rol bij de verjonging van de huid. Het helpt de huid soepel en elastisch te houden (7).
Sommige studies buigen zich tevens over een specifieke stof in de astragalus, namelijk astragaloside IV. Deze stof zou inwerken op de telomerase, oftewel het fenomeen van de verkorting van de telomeren waardoor cellen uiteindelijk verouderen (8).
Mensen die de veroudering willen vertragen zien we dan ook regelmatig kiezen voor kuren met astragaloside IV (met het supplement Astragaloside IV 98%, genormaliseerd op 98% astragaloside IV). Een zeer gewaardeerde variant: cycloastragenol, een ander molecuul van de astragalus waarvan de structuur vergelijkbaar is met die van astragaloside IV (bijv. zoals in het supplement Cycloastragenol).
De astragalus kan gezien worden als een algehele versterker die het fysieke en mentale welzijn ondersteunt. Men noemt het ook wel een adaptogeen (oftewel een element dat onze weerstand tegen stress vergroot). Overigens wordt astragalus in de ayurvedische geneeskunst met name vanwege die adaptogene eigenschappen toegepast, en dat al eeuwenlang (9).
Om dit adaptogene effect te versterken, kunt u astragalus combineren met andere, vergelijkbare bestanddelen, zoals de schisandra, de Rhodiola rosea, de ginseng of de ashwagandha (oftewel de stoffen die u worden aangeboden in het voedingssupplement Adaptix).
Er gelden voor astragalus niet echt contra-indicaties. Alleen zeer hoge doseringen (meer dan 28 gram per dag!) zouden een paradoxale immunosuppressieve werking kunnen hebben.
En omdat astragalus bij normaal gebruik een stimulerend effect op het immuunsysteem heeft, kan het tot ongewenste klachten leiden bij personen die lijden aan een auto-immuunziekte of bij mensen die een transplantatie hebben ondergaan.
Omdat er nog niet voldoende gegevens beschikbaar zijn, wordt het gebruik van astragalus het eveneens afgeraden voor zwangere en zogende vrouwen.
Met uitzondering van enkele specifieke gevallen kunnen we dus zeggen dat voedingssupplementen op basis van astragalus geen gevaar vormen. U dient zich echter wel aan de aanbevolen dosering te houden zoals die door de fabrikant voor het specifieke product is opgesteld.
Kou, virussen, minder zonlicht en veel binnen zitten maken van de winter het seizoen bij uitstek om ziek te worden of vermoeid te raken. Gelukkig kunnen we ons lichaam zelf een flinke oppepper geven! Lees hier alles over de beste voedingssupplementen voor de winter.
Lage immuniteit, gevoel van uitputting, terugkeer van allergieën... Het lenteseizoen brengt meer dan alleen bloemen met zich mee. Inventaris van de beste voedingssupplementen om u op te peppen in de lente.
Kunt u 5 planten opnoemen die een gunstige werking hebben voor ons afweersysteem? Kunt u er even niet opkomen, dan helpen we u een handje met onze korte opsomming hieronder.
Het immuunsysteem is het waardevolle verdedigingssysteem dat ervoor zorgt dat u kunt overleven. Ontdek hoe u het sterker maakt en hoe u het dagelijks een handje kunt helpen.
Deze winter hebben we te maken met een drievoudige epidemie van venijnige ademhalingsvirussen. Hoe kunnen we deze verschillende aandoeningen onderscheiden? Hoe voorkomen we de ziektes en welke verzorging past bij welke aandoening?
Het advies is om elke dag 20 tot 30 minuten in het zonlicht te verblijven om voldoende vitamine D aan te maken. Maar kunnen we eigenlijk binnen achter het raam ook vitamine D aanmaken?