0
nl
US
WSM
212181713
X
Vermoeidheid Gidsen en turorials

Hoe gebruikt u medicinale planten?

Infusies, poeder, capsules... Altijd de subtiele kunst van de fytotherapie willen beheersen? Wij vertellen u alles over de belangrijkste gebruiksvormen van medicinale planten waarmee u op een natuurlijke wijze uw lichaam fit houdt.
Bereide medicinale planten
Er bestaan vele bereidingswijzen voor medicinale planten.
Rédaction Supersmart.
2022-12-07Opmerkingen (0)

Kruidenthee: infusie, decoctie, maceratie

Het doet ons een beetje denken aan de tijd van onze grootmoeders, deze kruidenthee. Het is de bekendste manier van verwerken van met name gedroogde planten om zo te profiteren van de gunstige eigenschappen (1). Het algemene principe is eenvoudig: dompel planten onder in water teneinde de in water oplosbare bestanddelen uit de plant te verkrijgen. Deze zeer algemene omschrijving omvat allerlei verschillende bereidingswijzen die elk weer een eigen extractiemethode kennen.

Infusie: voor fragiele planten

Het is populair als drankje, maar ook als plantaardige behandeling: infusie. Hierbij giet men borrelend maar niet kokend water (van ongeveer 80-90°C) op de plant om zo de gevoeligste stoffen in de plant te sparen. Het is met name bedoeld voor de fragiele delen, zoals bloemen en bladeren, en voor aromatische planten, die rijk zijn aan de vluchtige stoffen waarvan men essentiële oliën maakt.

Hoe lang de infusie duurt hangt met name af van de plantendelen die gebruikt worden. Reken op 5 minuten voor bloemen of aromatische stoffen die bitterheid ontwikkelen. Voor de infusie van bladeren (bijvoorbeeld van moringa, dat helpt de suikerspiegel in balans te houden) kunt u tot 10 minuten aanhouden (2-3).

Om zo veel mogelijk werkstoffen te verzamelen en te behouden, is het belangrijk om het kopje met de infusie altijd af te dekken en de plant na de infusie goed leeg te persen.

Decoctie: voor de hardere plantendelen

Voor de hardere en vezelrijke plantendelen, zoals zaden, wortels en schorsdelen - is decoctie de aangewezen methode. Het verschil tussen de intensieve extractiemethode en infusie is dat deze methode koud start.

De plant wordt vaak vermalen zodat de bestanddelen nog beter oplossen. Vervolgens wordt dit mengsel in koud water gedaan dat heel geleidelijk aan de kook gebracht wordt. Men laat het vervolgens enkele minuten koken en vervolgens stopt men de verhitting. Vervolgens haalt men het van het vuur, dekt men het af en laat men het verder trekken. Daarna hoeft men alleen het ingedikte geheel nog te filteren (waarbij men het goed samenperst). Vervolgens kan het gedronken worden.

Hoe lang het geheel moet koken en daarna nog moet trekken, is afhankelijk van de planten en de gebruikte plantendelen. Nemen we bijvoorbeeld de decoctie van brandnetelwortel (dat bijdraagt aan een gezonde prostaat), dan is het klassieke advies om het mengsel 1 minuut te laten koken en het daarna nog 10 minuten te laten rusten (4).

Koude maceratie: voor planten met slijmstoffen

Planten die slijmstoffen produceren, scheiden in contact met water een verzachtende en gelachtige stof af die werkt als weekmaker en die laxerende eigenschappen heeft (5). Dit is bijvoorbeeld het geval bij de wortel van heemst, de malvabloesem, maar ook bij lijnzaad en psyllium (6-8).

Om ervoor te zorgen dat de slijmstof voldoende tijd heeft om op te zwellen in de vloeistof, laat men de planten 10 uur weken in koud water. We noemen dit koude maceratie of koude infusie. Dit procedé is met name geschikt voor planten met zogenaamde thermolabiele bestanddelen (stoffen die aangetast worden door warmte).

In tegenstelling tot alcohol beschikt water niet over de juist eigenschappen om stoffen te conserveren. Om elke vorm van bacteriegroei te vermijden, is het belangrijk om de maceratiefase niet te lang te laten duren en het verkregen aftreksel binnen 24 uur te drinken.

Moedertinctuur

De moedertinctuur (ook wel 'alcoholaat' genoemd) wordt gebruikt voor het maken van homeopathische geneesmiddelen. Het ontstaat door de maceratie van een verse plant in sterke alcohol, idealiter met een alcoholpercentage tussen de 60 en 90%, waarbij men het geheel enkele dagen tot enkele weken laat macereren. Onder de bekendste planten waarbij dit wordt toegepast vallen calendula, arnica en harpagophytum, dat goed is voor de spijsvertering (9-10).

Deze bereiding vereist een strikte, zeer nauwkeurige werkwijze en is moeilijker zelf uit te voeren. Het is met name belangrijk om het vochtigheidsgehalte van de plant te weten voordat men de juiste ratio kan bepalen van de plant en de alcohol. In de Franse apothekersboeken bevat een alcoholaat 10 delen alcohol voor 1 plantendeel (droog gewicht).

Men gebruikt de zeer geconcentreerde moedertinctuur meestal in druppelvorm, maar het kan ook plaatselijk worden aangebracht of opgelost worden in een glas water. Vanwege het hoge alcoholgehalte wordt de moedertinctuur afgeraden voor zwangere of zogende vrouwen. Ook is deze niet geschikt voor mensen met leverziektes of een gevoelige maag.

Plantenextracten

Plantenextracten lijken veel op de moedertinctuur, maar het verschil is dat hier geen alcohol wordt gebruikt als oplosmiddel. De werkstoffen worden meestal geëxtraheerd door maceratie in water of glycerine. Vervolgens verkrijgt men een vloeibaar extract.

Dit vloeibare extract kan vervolgens omgezet worden in een zacht extract of een droog extract, waarbij het oplosmiddel geheel of gedeeltelijk wordt verwijderd. Dit gebeurt door middel van lyofilisatie (oftewel drogen door bevriezing en sublimatie) of door verneveling (zeer snelle verstuiving in een afgesloten box waardoor een warme luchtstroom gaat).

Droge plantenextracten worden vooral gebruikt voor de nauwkeurige voorbereiding van voedingssupplementen in de vorm van capsules, en in mindere mate, in de vorm van tabletten.

Het belangrijkste aspect hierbij is het proces van de standaardisering (of normalisering), dat ervoor zorgt dat elke capsule een minimaal en constant gehalte bevat aan werkstoffen. Zo zorgt men ervoor dat de concentratie in elke pot en elke nieuw geproduceerde batch hetzelfde is. In principe is het de meest betrouwbare wijze van medicijnbereiding als men kijkt naar stabiliteit en effectiviteit. Het merendeel van de supplementen van SuperSmart is afkomstig van medicinale planten die op deze wijze gefilterd zijn.

Neem bijvoorbeeld de bladeren van Bacopa monnieri die bijdragen aan het behoud van de cognitieve functies: ze danken hun noötropische eigenschappen aan hun gehalte aan baccosides (11). Van een supplement met een hoge dosis van deze specifieke saponinen mag men de best mogelijke resultaten verwachten.

Poeders van planten

De afgelopen jaren zien we dat poeders van planten steeds gewilder zijn omdat ze gemakkelijk op te lossen zijn in bijvoorbeeld een smoothie of in vinaigrette. In de farmaceutische industrie dienen de poeders ook voor het maken van tincturen, capsules en tabletten.

De poeders verschillen in korrelgrootte en kunnen afkomstig zijn van gedroogde, vermalen en gezeefde plantendelen. Deze bereidingsvorm is met name geschikt voor vezelachtige planten die minder geschikt zijn voor infusie en voor planten die rijk zijn aan mineralen.

Een van de bekendste planten op dit gebied is spiruline in de vorm van vlokken, dat de kracht en de vitaliteit bevordert. Het heeft ook nog eens een ongekend hoge voedingswaarde: plantaardige eiwitten, magnesium, vitamine A, B, E, K.... (12)

Denk ook aan de poeder van maca, die de seksuele activiteit en de vruchtbaarheid bevordert. Het kan bijvoorbeeld opgelost worden in een warme drank (13-14).

Helaas zijn poeders in verhouding met de plant zelf minder stabiel (grote kans op oxidatie). Ook kan het zo zijn dat er bepaalde werkzame principes verloren gaan door het maalproces.

Kompressen, brijomslagen en lotions

Medicinale planten kunnen ook direct op de huid toegepast worden, bijvoorbeeld middels brijomslagen, kompressen en lotions.

Bij een brijomslag brengt men de plant direct op de huid aan. De plant wordt bij voorkeur vooraf met warm water wat zachter gemaakt of vermalen tot een brij. Laat de brij ongeveer 20 minuten op de huid zitten en herhaal zo nodig na enkele uren deze procedure.

Denk bijvoorbeeld aan groene klei, dat reinigende eigenschappen heeft en verlichtend werkt, met name voor de gewrichten. Of aan een brijomslag op basis van gember, dat bijdraagt aan een gezonde ademhaling en dat met name geschikt is voor het afvoeren van slijm (15-16).

Een kompres is eigenlijk gebaseerd op hetzelfde principe: men gebruikt een schone doek die gedrenkt is in een infusie of een decoctie van planten.

Bij lotions gaat het op sterk verdunde bereidingen van planten: infusies, decocties en verdunningen van moedertincturen... Ze zijn mild en kunnen bijvoorbeeld op het lichaam gesmeerd worden om spierspanningen op te heffen of om de geïrriteerde huid te verzachten en roodheid te verminderen - denk dan met name aan lotions op basis van echte kamille of hamamelis (17-18). Een oogbad, bijvoorbeeld op basis van korenbloem kan verlichting brengen voor ogen die langdurig naar een scherm hebben gekeken.

Andere gebruikstoepassingen van medicinale planten

De toepassingsmogelijkheden van medicinale planten zijn enorm en is het dan ook onmogelijk om een uitputtende lijst op te stellen van alle toepassingen.

We willen in elk geval nog wel even noemen dat u ze ook kunt gebruiken:

HET ADVIES VAN SUPERSMART

SpirulinaSpirulina

Super Food bij uitstek

14.00 €(15.09 US$)In winkelmand
5 6 reviews
Nettle Root ExtractNettle Root Extract

Gestandaardiseerd extract van de Urtica dioicawortel in de verhouding 16:1 Aanbevolen door de Duitse Commissie E voor het verlichten van urinewegklachten die gerelateerd zijn aan goedaardige hypertrofie van de prostaat.

27.00 €(29.10 US$)In winkelmand
4.5 15 reviews
Organic Moringa leaf extractOrganic Moringa leaf extract

Organic Moringa leaf extract, de wonderboom met de vele weldadige effecten

41.00 €(44.18 US$)In winkelmand
4.5 7 reviews
Bacopa MonnieriBacopa Monnieri

Verbetert de geheugenfunctie en vergroot het leervermogen

22.00 €(23.71 US$)In winkelmand
5 31 reviews
Super MacaSuper Maca

Het enige gestandaardiseerde Maca-extract dat met 0,6% macamides en macaenes

26.00 €(28.02 US$)In winkelmand
4 7 reviews
Super HarpagophytumSuper Harpagophytum

Een zeer kwalitatieve bron van Harpagophytum procumbens

38.00 €(40.95 US$)In winkelmand
4.5 7 reviews

Referenties

  1. Finimundy TC, Pereira C, Dias MI, Caleja C, Calhelha RC, Sokovic M, Stojković D, Carvalho AM, Rosa E, Barros L, Ferreira ICFR. Infusions of Herbal Blends as Promising Sources of Phenolic Compounds and Bioactive Properties. 2020 May 4;25(9):2151. doi: 10.3390/molecules25092151. PMID: 32375427; PMCID: PMC7248711.
  2. Vergara-Jimenez M, Almatrafi MM, Fernandez ML. Bioactive Components in Moringa Oleifera Leaves Protect against Chronic Disease. Antioxidants (Basel). 2017 Nov 16;6(4):91. doi: 10.3390/antiox6040091. PMID: 29144438; PMCID: PMC5745501.
  3. Ahmad J, Khan I, Blundell R. Moringa oleifera and glycemic control: A review of current evidence and possible mechanisms. Phytother Res. 2019 Nov;33(11):2841-2848. doi: 10.1002/ptr.6473. Epub 2019 Aug 19. PMID: 31429148.
  4. Ghorbanibirgani A, Khalili A, Zamani L. The efficacy of stinging nettle (urtica dioica) in patients with benign prostatic hyperplasia: a randomized double-blind study in 100 patients. Iran Red Crescent Med J. 2013 Jan;15(1):9-10. doi: 10.5812/ircmj.2386. Epub 2013 Jan 5. PMID: 23487561; PMCID: PMC3589769.
  5. Dybka-Stępień K, Otlewska A, Góźdź P, Piotrowska M. The Renaissance of Plant Mucilage in Health Promotion and Industrial Applications: A Review. 2021 Sep 24;13(10):3354. doi: 10.3390/nu13103354. PMID: 34684354; PMCID: PMC8539170.
  6. Mousavi SM, Hashemi SA, Behbudi G, Mazraedoost S, Omidifar N, Gholami A, Chiang WH, Babapoor A, Pynadathu Rumjit N. A Review on Health Benefits of Malva sylvestris L. Nutritional Compounds for Metabolites, Antioxidants, and Anti-Inflammatory, Anticancer, and Antimicrobial Applications. Evid Based Complement Alternat Med. 2021 Aug 14;2021:5548404. doi: 10.1155/2021/5548404. PMID: 34434245; PMCID: PMC8382527.
  7. Goyal A, Sharma V, Upadhyay N, Gill S, Sihag M. Flax and flaxseed oil: an ancient medicine and modern functional food. J Food Sci Technol. 2014 Sep;51(9):1633-53. doi: 10.1007/s13197-013-1247-9. Epub 2014 Jan 10. PMID: 25190822; PMCID: PMC4152533.
  8. Banaee M, Soleimany V, Nematdoost Haghi B. Therapeutic effects of marshmallow (Althaea officinalis L.) extract on plasma biochemical parameters of common carp infected with Aeromonas hydrophila. Vet Res Forum. 2017 Spring;8(2):145-153. Epub 2017 Jun 15. PMID: 28785391; PMCID: PMC5524553.
  9. Grant L, McBean DE, Fyfe L, Warnock AM. A review of the biological and potential therapeutic actions of Harpagophytum procumbens. Phytother Res. 2007 Mar;21(3):199-209. doi: 10.1002/ptr.2029. PMID: 17128436.
  10. Brendler T. From Bush Medicine to Modern Phytopharmaceutical: A Bibliographic Review of Devil's Claw (Harpagophytum spp.). Pharmaceuticals (Basel). 2021 Jul 27;14(8):726. doi: 10.3390/ph14080726. PMID: 34451822; PMCID: PMC8398729.
  11. Kumar N, Abichandani LG, Thawani V, Gharpure KJ, Naidu MU, Venkat Ramana G. Efficacy of Standardized Extract of Bacopa monnieri (Bacognize®) on Cognitive Functions of Medical Students: A Six-Week, Randomized Placebo-Controlled Trial. Evid Based Complement Alternat Med. 2016;2016:4103423. doi: 10.1155/2016/4103423. Epub 2016 Oct 10. PMID: 27803728; PMCID: PMC5075615.
  12. Finamore A, Palmery M, Bensehaila S, Peluso I. Antioxidant, Immunomodulating, and Microbial-Modulating Activities of the Sustainable and Ecofriendly Spirulina. Oxid Med Cell Longev. 2017;2017:3247528. doi: 10.1155/2017/3247528. Epub 2017 Jan 15. PMID: 28182098; PMCID: PMC5274660.
  13. Gonzales GF, Córdova A, Vega K, Chung A, Villena A, Góñez C, Castillo S. Effect of Lepidium meyenii (MACA) on sexual desire and its absent relationship with serum testosterone levels in adult healthy men. 2002 Dec;34(6):367-72. doi: 10.1046/j.1439-0272.2002.00519.x. PMID: 12472620.
  14. Gonzales GF, Cordova A, Gonzales C, Chung A, Vega K, Villena A. Lepidium meyenii (Maca) improved semen parameters in adult men. Asian J Androl. 2001 Dec;3(4):301-3. PMID: 11753476.
  15. Çifci A, Tayman C, Yakut Hİ, Halil H, Çakır E, Çakır U, Aydemir S. Ginger ( Zingiber officinale ) prevents severe damage to the lungs due to hyperoxia and inflammation. Turk J Med Sci. 2018 Aug 16;48(4):892-900. doi: 10.3906/sag-1803-223. PMID: 30121057.
  16. Bera K, Nosalova G, Sivova V, Ray B. Structural Elements and Cough Suppressing Activity of Polysaccharides from Zingiber officinale Rhizome. Phytother Res. 2016 Jan;30(1):105-11. doi: 10.1002/ptr.5508. Epub 2015 Nov 2. PMID: 26522239.
  17. Wang W, Wang Y, Zou J, Jia Y, Wang Y, Li J, Wang C, Sun J, Guo D, Wang F, Wu Z, Yang M, Wu L, Zhang X, Shi Y. The Mechanism Action of German Chamomile (Matricaria recutita L.) in the Treatment of Eczema: Based on Dose-Effect Weight Coefficient Network Pharmacology. Front Pharmacol. 2021 Sep 30;12:706836. doi: 10.3389/fphar.2021.706836. PMID: 34658853; PMCID: PMC8515037.
  18. Piazza S, Martinelli G, Vrhovsek U, Masuero D, Fumagalli M, Magnavacca A, Pozzoli C, Canilli L, Terno M, Angarano M, Dell'Agli M, Sangiovanni E. Anti-Inflammatory and Anti-Acne Effects of Hamamelis virginiana Bark in Human Keratinocytes. Antioxidants (Basel). 2022 Jun 5;11(6):1119. doi: 10.3390/antiox11061119. PMID: 35740016; PMCID: PMC9220085.
  19. Farrar AJ, Farrar FC. Clinical Aromatherapy. Nurs Clin North Am. 2020 Dec;55(4):489-504. doi: 10.1016/j.cnur.2020.06.015. Epub 2020 Sep 28. PMID: 33131627; PMCID: PMC7520654.
  20. Di Vito M, Gentile M, Mattarelli P, Barbanti L, Micheli L, Mazzuca C, Garzoli S, Titubante M, Vitali A, Cacaci M, Sanguinetti M, Bugli F. Phytocomplex Influences Antimicrobial and Health Properties of Concentrated Glycerine Macerates. Antibiotics (Basel). 2020 Dec 1;9(12):858. doi: 10.3390/antibiotics9120858. PMID: 33271816; PMCID: PMC7760747.
  21. Pedrazzi V, Leite MF, Tavares RC, Sato S, do Nascimento GC, Issa JP. Herbal mouthwash containing extracts of Baccharis dracunculifolia as agent for the control of biofilm: clinical evaluation in humans. ScientificWorldJournal. 2015;2015:712683. doi: 10.1155/2015/712683. Epub 2015 Mar 22. Erratum in: ScientificWorldJournal. 2016;2016:8042479. PMID: 25874255; PMCID: PMC4385682.
  22. Safiaghdam H, Oveissi V, Bahramsoltani R, Farzaei MH, Rahimi R. Medicinal plants for gingivitis: a review of clinical trials. Iran J Basic Med Sci. 2018 Oct;21(10):978-991. doi: 10.22038/IJBMS.2018.31997.7690. PMID: 30524670; PMCID: PMC6281068.
Like en deel Pinterest

Opmerkingen

U dient ingelogd te zijn op uw account om een opmerking te kunnen plaatsen
Dit artikel is nog niet beoordeeld. Laat als eerste uw beoordeling achter
Onze selectie artikelen
Bronnen van vitamine D
Waar vindt u vitamine D?

Waar vindt u voldoende vitamine D om aan de vraag van het lichaam te kunnen voldoen? Zon, voeding, supplementen...Ontdek de beste bronnen van vitamine D.

Voeding die rijk is aan vitamine B12
Top 10 van B12-rijke voeding

Vitamine B12 is een essentiële voedingsstof die het lichaam zelf niet kan aanmaken. Ontdek in onze top 10 welke voeding boordevol vitamine B12 zit. Kunt u al raden wat er op 1 staat?

Vrouw met bloedarmoede in de keuken
Welke voeding kunt u het beste mijden bij bloedarmoede?

Bent u intens vermoeid en ziet u er bleker uit dan gewoonlijk? Deze verschijnselen kunnen duiden op bloedarmoede. Geen paniek: in dit artikel onderzoeken we welke voeding u beter kunt mijden en welke andere oplossingen er zijn om de strijd aan te gaan met bloedarmoede.

Klachten van een magnesiumtekort
Wat zijn de symptomen van een magnesiumtekort?

Een tekort aan magnesium kan ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid. Ontdek hoe u de klachten herkent die kunnen duiden op een magnesiumtekort.

Koffie en een gezond hart
Koffie: voor- en nadelen voor de gezondheid

Recent onderzoek heeft onze ideeën over de effecten van koffie helemaal overhoop gehaald, met name als het gaat om de impact op de bloeddruk. Hoe zit het nu echt en wat zijn de positieve en negatieve effecten van koffie op de gezondheid?

Bananen, specerijen andere kaliumrijke voedingsmiddelen
Een kaliumtekort: hoe ontstaat het en hoe kunnen we het voorkomen?

Kalium is een essentieel mineraal voor ons lichaam. Het is betrokken bij de werking van het zenuwstelsel, de spieren... U begrijpt dus dat een tekort aan kalium gevaarlijk kan zijn.Lees hier hoe u een kaliumtekort vaststelt en wat u eraan kunt doen.

Deze producten vindt u wellicht interessant

© 1997-2024 Supersmart.com® - Alle rechten van reproductie voorbehouden.
© 1997-2024 Supersmart.com®
Alle rechten van reproductie voorbehouden.
Nortonx
secure
Warning
ok