Lion's Mane

Hericium erinaceus, beter bekend onder de naam Lion’s Mane Mushroom, is een eetbare paddenstoel die al eeuwenlang gebruikt wordt in de Chinese traditionele geneeskunst. De paddenstoel bevat tal van bijzondere bestanddelen, zoals β-glucanen, oftewel de polysachariden die in verband worden gebracht met de verlaging van het cholesterolgehalte in het bloed. Maar de zwam is vooral rijk aan hericenon, een stof die de werking van de neuronen onderhoudt.

Hericium erinaceus, de paddenstoel die het zenuwstelsel beschermt

In China, waar de paddenstoel oorspronkelijk vandaan komt, noemt men hem "hóu tóu gū" en in Japan "yamabushitake". Het is een nogal atypische steeltjeszwam met een vorm die wel iets wegheeft van een witte pruik (vandaar de Nederlandse naam 'Pruikzwam'). Het gebruik in de Chinese geneeskunst gaat terug tot aan de Han-dynastie, oftewel tot 200 jaar voor Christus. In die tijd werd de zwam al gezien als een voedingsmiddel met uitzonderlijke medicinale eigenschappen.

Dankzij de toegenomen belangstelling voor traditionele geneeswijzen heeft men de afgelopen decennia verschillende wetenschappelijke onderzoeken uitgevoerd naar de paddenstoel. De onderzoeken bevestigden het traditionele gebruik en wierpen nieuw licht op de opmerkelijke fysiologische eigenschappen, namelijk:de bescherming, optimalisatie en reparatie van het zenuwstelsel.

Welke bestanddelen zorgen voor de weldadige effecten van de Hericium?

De Hericium erinaceus is een paddenstoel die buitengewoon rijk is aan biologisch actieve stoffen. Men vermoedt dat het merendeel van deze stoffen medicinale eigenschappen heeft, maar het zijn vooral de polysachariden β-glucaan en de hericenonen die het interessantst zijn. β-glucanen zijn oplosbare vezels die een rol spelen bij de stofwisseling van lipiden en hericenonen zijn fenolachtige stoffen die de werking van de neuronen ondersteunen.

De neurotrofische en noötropische effecten van Lion’s Mane

De meest veelbelovende eigenschap van de H. erinaceus is toch wel zijn ondersteunende werking voor de werking van de neuronen. Onderzoek heeft aangetoond dat extracten van de Hericium erinaceus in staat zijn de aanmaak van NGF's (Nerve Growth Factor) te vergroten (6). Dit zijn peptides waarvan men weet dat hun rol essentieel is voor de overleving en de ontwikkeling van neuronen (7-9), met name de neuronen in de hippocampus (de belangrijke schakel in onze hersenen voor het geheugen). Dit effect wordt toegeschreven aan de hericenonen. de fenolhoudende bestanddelen waarvan Lion’s Mane een gegarandeerd gehalte bevat.

De 'Nerve Growth Factor' is een proteïne die de ontwikkeling, groei en levensduur van de centrale en perifere neuronen onderhoudt. Deze stof is betrokken bij tal van mechanismen:

• het vermogen van neuronen om zich met elkaar te verbinden en synapsen te vormen;
• het in stand houden van de hoeveelheid neuronen met het ouder worden;
• de groei van axonen (een essentiële stap voor de vorming van neuronennetwerken, waardoor in hoge mate de uiteindelijke omvang van de neuronen bepaald wordt);
• het ondersteunen van een optimale werking van de mitochondriën (de 'fabriekjes' in de cellen die zorgen voor de omzetting van energie) in de neuronen (34-35);
• het bevorderen van het herstel van axonen of het ontwikkelen van nieuwe axonen na een trauma (herstel van beschadigd zenuwweefsel);
• het stimuleren van de specifieke activiteit van enzymen die betrokken zijn bij de aanmaak van catecholamines, evenals van de stof P in de sensorische neuronen.
• de verbetering van de myelinevorming van de zenuwvezels (30-32).

NGF's zijn peptides die worden aangemaakt door een groot aantal cellen, waaronder de cellen van het immuunsysteem. Door ouderdom of ziekte kan deze aanmaak echter afnemen. Helaas is het niet mogelijk om NGF's preventief of als behandeling in te zetten, want de stof kan niet door de bloed-hersenbarrière dringen. Het lichaam is dan ook afhankelijk van natuurlijke bestanddelen met een laag moleculair gewicht, die wel door de bloed-hersenbarrière kunnen dringen en die de aanmaak van NGF in het lichaam bevorderen. Dankzij de natuurlijke rijkdom aan hericenonen, is dat precies wat Lion’s Mane ons lichaam kan bieden.

Er zijn tal van studies waarin de effecten zijn aangetoond van de H. erinaceus op de cognitieve vermogens van mensen met cognitieve klachten (33), dementie, cognitieve stoornissen en geheugenproblemen (10). Het lijkt dan vooral te werken als noötropicum en de inname van het supplement lijkt noodzakelijk te zijn om het effect te behouden.

Andere eigenschappen van Lion’s Mane

1) Kankerbestrijdende effecten en inwerking op het immuunsysteem De gunstige werking van de H. erinaceus is in tal van studies aangetoond. De polysachariden in de paddenstoel zouden het aantal immuuncellen doen toenemen. Denk hierbij aan de macrofagen of de T-lymfocyten (1); daarnaast zou het de aanmaak van stikstofmonoxide stimuleren (NO), evenals de expressie van cytokines (2). Uit andere studies bleek dat de extracten van Hericium de cytolytische activiteit van de Natural Killer Cells stimuleerde (3) en de neo-angiogenese in tumoren afremde. Er is ook een onderzoek (4) dat aantoont dat het extract in staat is de proliferatie tegen te gaan. Het zou tevens de zelfvernietiging van pre-kankercellen stimuleren (oftewel de apoptose).

2) Beschermende werking voor het hart.Zoals de traditionele Chinese geneeskunst ons al liet zien, heeft de H. erinaceuseigenschappen die gunstig zijn voor hart- en bloedvaten. Het lipidenverlagende effect is te verklaren door de werking van de polymeren in de paddenstoel. Wanneer deze natuurlijke bestanddelen oraal worden ingenomen, zijn ze in staat het LDL-gehalte en het triglyceridengehalte in het bloed te verlagen en het HDL-gehalte te verhogen. Men denkt dat dezelfde polymeren eveneens een rol spelen bij de modulering van de expressie van een gen dat betrokken is bij de stofwisseling van lipiden (5).

3) Antioxidatieve effecten. Oxidatieve stress speelt een rol bij tal van aandoeningen, zoals kanker, hart- en vaataandoeningen en neurodegeneratieve ziekten (12). Omdat deze aandoeningen veelal het resultaat zijn van een onbalans tussen het gehalte aan oxidatieve- en antioxidatieve stoffen, geeft men het advies zoveel mogelijk voeding te eten die rijk is aan antioxidanten of supplementen in te nemen en te proberen dit verschijnsel om te keren. Zo wordt het lichaam beschermd tegen onherstelbare schade. Het extract van Hericium erinaceus is een supplement dat hieraan kan bijdragen, dankzij het krachtige vermogen om vrije radicalen te neutraliseren en de peroxidatie van membranen te voorkomen (13), een verschijnsel dat een rol speelt bij de veroudering. Het extract heeft deze effecten te danken aan de fenolhoudende bestanddelen (14) en aan de polysachariden (15).

4) Een weldaad voor de maag. Een paar jaar geleden is aangetoond in een studie dat Hericium erinaceus maagklachten kan verzachten (16). Deze werking lijkt te danken te zijn aan de saponinen in de paddenstoel.

Het grote voordeel van dubbele extractie

Om een extract van een paddenstoel te krijgen, gebruikt men meestal vloeibare oplosmiddelen, zoals water. Dit werkt een beetje zoals het maken van een groentesoep, waarbij het warme water de chemische bestanddelen van vaste producten extraheert. Wanneer we een Hericium erinaceus gedurende enige tijd in warm water leggen, dan worden alle stoffen aan de paddenstoel onttrokken die oplosbaar zijn in water, waaronder de hierboven genoemde kostbare β-glucanen. Vervolgens wordt de vloeistof ingedampt, waarna een poeder verkregen wordt met een hoge concentratie aan werkstoffen.

Voor het overgrote deel van de extracten van Hericium erinaceus stopt hier het fabricageproces. De Hericium erinaceus bevat echter ook bestanddelen die niet in water oplossen, zoals de hericenonen. Om deze stoffen te verkrijgen, dient men een tweede extractieprocedure op basis van alcohol uit te voeren. Deze stap is uiterst belangrijk, want de weldadige werking van het extract voor de neuronen (het bevorderen van de Nerve Growth Factor) is juist afhankelijk van de hericenonen. Lion’s Mane is een van de zeldzame supplementen die deze dubbele extractie heeft ondergaan. Het bevat dan ook een gegarandeerd gehalte aan polysachariden (verkregen door extractie met water) èn aan hericenonen (verkregen door extractie met alcohol).

Hoe kunt u de neurologische functie nog meer ondersteunen? Maatregelen die u kunt combineren met de supplementinname van een extract van Hericium erinaceus

Er zijn tal van studies waarin is aangetoond dat de neuroplasticiteit en de neurogenese kunnen worden verbeterd met behulp van de volgende vier factoren:

• het ontplooien van projecten en cognitieve activiteiten en het onderhouden van veel sociale contacten (17-19).Blijven leren en mentale oefeningen doen bevordert de levensduur van de neuronen na neurogenese omdat de neuronen worden opgenomen in bestaande netwerken. De herhaling van deze activiteiten (of het verhogen van de moeilijkheidsgraad of de intensiteit) leidt tot een verbetering van de myelinevorming van de uitlopers van de neuronen, waardoor de informatie nog sneller kan circuleren;
• het verhogen van de hoeveelheid omega-3 en de hoeveelheid B-vitamines (20-22). De neuronen die bij volwassenen worden aangemaakt zijn zeer klein. Ze hebben heel veel essentiële vetzuren nodig, en dan met name omega-3-vetzuren, voor de vorming van hun bijzondere membraan. Deze vetzuren worden door de wetenschapsgemeenschap en de Europese gezondheidsinstanties erkend als stoffen die de cognitieve functies onderhouden, met name als het gaat om DHA (een natuurlijk vetzuur dat in kwalitatief hoogwaardige hoeveelheden verkrijgbaar is in Super DHA). Volwassen neuronen hebben ook veel vitamine B2, B6 en B12 nodig, elementen die in onze moderne voeding steeds minder voorkomen.
• meer lichamelijke activiteiten ondernemen(23-24). Fysieke activiteit vergroot de proliferatie bij de neurogenese;
• Beter leren omgaan met stress (25-26). Er zijn verschillende studies die aangetoond hebben dat stress een schadelijke invloed heeft op de celgroei en op de neurogenese in het algemeen, of het nu gaat om fysieke stress of psychosociale stress. Het is dan ook van groot belang de stress zoveel mogelijk te beperken, of in elk geval de effecten ervan te verminderen (middels fysieke activiteiten, het gebruik van adaptogene planten , ademhalingstechnieken, etc.)

Verschillende soorten paddenstoelen, zoals de Cordyceps (27), de Pleurotus (28) en de Ganoderma (29) hebben effecten die vergelijkbaar zijn met die van de Hericium eraniceus. Het kan dan ook zinvol zijn om Lion’s Mane te combineren met Reishi Extract om de kankerbestrijdende effecten te versterken, of met Huperzine A om de beschermende werking van de pruikzwam voor de neuronen te bevorderen.

Wanneer en hoe vaak dient met Lion's Mane in te nemen?

De hoeveelheid werkstoffen in Lion’s Mane is acht maal hoger dan de concentratie aan werkstoffen in de poedervorm. Het heeft dankzij de dubbele extractiemethode een gegarandeerd gehalte van 30% polysacharide bèta-glucanen (oftewel 150 mg per capsule) en een gegarandeerde hoeveelheid hericenonen.

Het advies is 1 of 2 capsules per dag te nemen, idealiter voorafgaand aan de maaltijd. Lion’s Mane kan gebruikt worden als kuur van drie maanden. De kans op bijwerkingen is buitengewoon klein. Toch geldt dat het gebruik van deze paddenstoel in bepaalde omstandigheden wordt afgeraden, bijvoorbeeld bij aandoeningen waarbij het NGF-gehalte reeds hoog is. Ook bij allergische problemen, fibromyalgie en het polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS) wordt het gebruik van deze paddenstoel afgeraden...

Bijgewerkt : 30/03/2018

Opmerkingen

Dit product is geen vervanging van een gevarieerd en evenwichtig voedingspatroon en een gezonde levensstijl. U dient zich te houden aan de aanbevelingen voor gebruik, de aanbevolen dagelijkse dosis en de uiterlijke gebruiksdatum. Niet geschikt voor zwangere en zogende vrouwen en voor kinderen jonger dan 15 jaar. Buiten het bereik van kinderen houden. Droog en koel bewaren.

Referenties

1. Liu C, Gao P, Qian J, Yan W. Immunological study on the antitumor effects of fungus polysaccharides compounds. Wei Sheng Yan Jiu 2000; 29:178–80.
2. Lee JS, Min KM, Cho JY, Hong EK. Study of macrophage activation and structural characteristics of purified polysaccharides from the fruiting body of Hericium erinaceus. J Microbiol Biotechnol 2009; 19:951–9.
3. Kim SP, Kang MY, Kim JH, Nam SH, Friedman M. Composition and mechanism of antitumor effects of Hericium erinaceus mushroom extracts in tumor-bearing mice. J Agric Food Chem 2011; 59:9861–9.
4. Kim SP, Kang MY, Choi YH, Kim JH, Nam SH, Friedman M. Mechanism of Hericium erinaceus (Yamabushitake) mushroom-induced apoptosis of U937 human monocytic leukemia cells. Food Funct 2011; 2:348–56.
5. Hiwatashi K, Kosaka Y, Suzuki N, Hata K, Mukaiyama T, Sakamoto K, et al. Yamabushitake mushroom (Hericium erinaceus) improved lipid metabolism in mice fed a high-fat diet. Biosci Biotechnol Biochem 2010; 74: 1447–51.
6. Mori K, Obara Y, Hirota M, Azumi Y, Kinugasa S, Inatomi S, et al. Nerve growth factor-inducing activity of Hericium erinaceus in 1321N1 human astrocytoma cells. Biol Pharm Bull 2008; 31:1727–32.
7. Levi-Montalcini R: The nerve growth factor 35 years later. Science 1987; 237: 1154-62.
8. Levi-Montalcini R, Angeletti PU: Second symposium on catecholamines. Modification of sympathetic function. Immunosympathectomy. Pharmacol Rev 1966; 18: 619-28.
9. Thoenen H, Brandtlow C, Heumann R: The physiological function of nerve growth factor in the central nervous system: comparison with the periphery. Rev Physiol Biochem 1987; 109: 145-78.
10. Mori K, Obara Y, Moriya T, Inatomi S, Nakahata N. Effects of Hericium erinaceus on amyloid β(25–35) peptide-induced learning and memory deficits in mice. Biomed Res 2011; 32: 67–72.
11. Nagano M, Shimizu K, Kondo R, Hayashi C, Sato D, Kitagawa K, et al. Reduction of depression and anxiety by 4 weeks Hericium erinaceus intake. Biomed Res 2010; 31:231–7.
12. Khan MA, Tania M, Zhang DZ, Chen HC. Antioxidant enzymes and cancer. Chin J Cancer Res 2010; 22:87–92.
13. Abdullah N, Ismail SM, Aminudin N, Shuib AS, Lau BF. Evaluation of selected culinary-medicinal mushrooms for antioxidant and ACE inhibitory activities. Evid Based Complement Alternat Med 2012; 2012:464238.
14. Wong KH, Sabaratnam V, Abdullah N, Kuppusamy UR, Naidu M. Effects of cultivation techniques and processing on antimicrobial and antioxidant activities of Hericium erinaceus (Bull.: Fr.) Pers. extracts. Food Technol Biotechnol 2009; 47: 47–55.
15. Zhang Z, Lv G, Pan H, Pandey A, He W, Fan L. Antioxidant and hepatoprotective potential of endo-polysaccharides from Hericium erinaceus grown on tofu whey. Int J Biol Macromol 2012; 51:1140–6.
16. Xu CP, Liu WW, Liu FX, Chen SS, Liao FQ, Xu Z, et al. A double blind study of effectiveness of Hericium erinaceus pers therapy on chronic atrophic gastritis. A preliminary report. Chin Med J 1985; 98:455–6.
17. Peretto P, Schellino R, De Marchis S, Fasolo A. The interplay between reproductive social stimuli and adult olfactory bulb neurogenesis. Neural Plast. 2014 ; 2014 :497657. doi : 10.1155/2014/497657. Epub 2014 Jul 22.
18. Oboti L, Savalli G, Giachino C, De Marchis S, Panzica GC, Fasolo A, Peretto P. Integration and sensory experience-dependent survival of newly-generated neurons in the accessory olfactory bulb of female mice. Eur J Neurosci. 2009 Feb; 29(4):679-92. doi: 10.1111/j.1460-9568.2009.06614.x. Epub 2009 Feb 6.
19. Opendak M, Briones BA, Gould E. Social behavior, hormones and adult neurogenesis. Front Neuroendocrinol. 2016 Apr; 41:71-86. doi: 10.1016/j.yfrne.2016.02.002. Epub 2016 Mar 17.
20. Hu X, Zhang F, Leak RK, Zhang W, Iwai M, Stetler RA, Dai Y, Zhao A, Gao Y, Chen J. Transgenic overproduction of omega-3 polyunsaturated fatty acids provides neuroprotection and enhances endogenous neurogenesis after stroke. Curr Mol Med. 2013 Nov; 13(9):1465-73.
21. Kang JX, Gleason ED. Omega-3 Fatty acids and hippocampal neurogenesis in depression. CNS Neurol Disord Drug Targets. 2013 Jun; 12(4):460-5.
22. Pu H, Jiang X, Wei Z, Hong D, Hassan S, Zhang W, Liu J, Meng H, Shi Y, Chen L, Chen J. Repetitive and Prolonged Omega-3 Fatty Acid Treatment After Traumatic Brain Injury Enhances Long-Term Tissue Restoration and Cognitive Recovery. Cell Transplant. 2017 Apr 13; 26(4):555-569. doi: 10.3727/096368916X693842. Epub 2016 Nov 24.
23. Yau SY, Gil-Mohapel J, Christie BR, So KF. Physical exercise-induced adult neurogenesis: a good strategy to prevent cognitive decline in neurodegenerative diseases? Biomed Res Int. 2014; 2014:403120. doi: 10.1155/2014/403120. Epub 2014 Apr 9.
24. Maass, A., Duzel, S., Goerke, M., Becke, A., Sobieray, U., Neumann, et al. (2015). Vascular hippocampal plasticity after aerobic exercise in older adults. Mol. Psychiatry 20, 585–593.
25. Egeland M, Zunszain PA, Pariante CM. Molecular mechanisms in the regulation of adult neurogenesis during stress. Nat Rev Neurosci. 2015 Apr; 16(4) :189-200. doi: 10.1038/nrn3855.
26. Lucassen PJ, Oomen CA, Naninck EF, Fitzsimons CP, van Dam AM, Czeh B, Korosi A. Regulation of Adult Neurogenesis and Plasticity by (Early) Stress, Glucocorticoids, and Inflammation. Cold Spring Harb Perspect Biol. 2015 Sep 1; 7(9): a021303. doi: 10.1101/cshperspect.a021303.
27. Khan MA, Tania M, Zhang DZ, Chen HC. Cordyceps mushroom: a potent anticancer nutraceutical. Open Nutra J 2010; 3:179–83.
28. Khan MA, Tania M. Nutritional and medicinal importance of Pleurotus mushrooms : an overview. Food Rev Int 2012; 28:313–29.
29. Sanodiya BS, Thakur GS, Baghel RK, Prasad GB, Bisen PS. Ganoderma lucidum: a potent pharmacological macrofungus. Curr Pharm Biotechnol 2009; 10:717–42.
30. Kawagishi H, Zhuang C, Yunoki R. Compounds for dementia from Hericium erinaceum. Drugs Future 2008; 33:149-155.
31. Moldavan MG, Grygansky A, Kolotushkina OV, Kirchhoff B, Skibo GG, Pedarzani P. Neurotropic and trophic action of lion's mane mushroom Hericium erinaceus (Bull.: Fr) Pers. (Aphyllophoromycetideae) extracts on nerve cells in vitro. Int J Med Mush 2007; 9:15-28.
32. Kolotushkina EV, Moldavan MG, Voronin KY, Skibo GG. The influence of Hericium erinaceus extract on myelination process in vitro. Fiziologicheskii Zhur 2003; 49:38-45.
33. Mori K, Inatomi et al. Improving Effects of the Mushroom Yamabushitake (Hericium erinaceus) on Mild Cognitive Impairment: A Double-blind Placebo-controlled Clinical Trial, PHYTOTHERAPY RESEARCH Phytother. Res. 23, 367–372 (2009).
34. Verburg, J. & Hollenbeck, P. J. Mitochondrial membrane potential in axons increases with local nerve growth factor or semaphorin signaling. J. Neurosci. 28, 8306–8315 (2008).