Wat is glycatie (oftewel de 'Maillardreactie')?
De eenvoudige definitie van glycatie
Glycatie ook wel de Maillardreactie genoemd, is het verschijnsel waarbij suikers zich vasthechten aan proteïnes (1). Het komt spontaan voor in alle organismen en ontstaat ook wanneer we bepaalde voedingsmiddelen koken of bakken.
Deze chemische reactie zorgt voor het ontstaan van 'versuikerde proteïnes' die zich ophopen in de cellen en die niet verwijderd kunnen worden.
Binnen een paar dagen zetten deze versuikerde proteïnes zich om in de welbekende Amadori-producten (2). Deze producten vormen in het lichaam na een paar weken Maillard-producten, oftewel AGE's (Advanced Glycation End Products) . Deze laatste omzetting is onomkeerbaar (3).
AGE's versnellen de veroudering
Van Maillard-producten weten we dat ze het ontstaan van allerlei problemen bevorderen, zoals:
- het stugger worden van de bloedvaten;
- het aftakelen van de weefsels;
- de aantasting van collageen, wat meer rimpels veroorzaakt;
- een minder goede littekenvorming;
- vertroebeling van de ooglens;
- duizelingwekkende toename van oxidatieve stress (4-5)...
Kort gezegd zorgt glycatie er op alle niveaus voor dat het verouderingsproces sneller verloopt (6-7). Het is goed om te weten dat dit verschijnsel bevorderd wordt door een overdaad aan suiker in ons lichaam. Dat betekent dat diabetici er nog harder door getroffen worden (aangezien juist zij over een hoger percentage hemoglobineglycaat beschikken) (8-9).
Hoe kunnen we glycatie te lijf gaan?
Kijk voor het antwoord allereerst naar uw etensbord
Wilt u dit zogenaamde 'versuikeringsproces' tegengaan en veroudering vertragen? U zou dan allereerst moeten kijken naar uw voeding...
Ons hedendaagse voedingspatroon is niet zelden te rijk aan suikers en producten die op een hoge temperatuur gekookt of gebakken zijn. Dit zijn elementen die de glycatie van proteïnes bevorderen (10).
Welke voeding en welke bereidingswijzen hebben de voorkeur?
Om een overmatige glycatie te vermijden in ons lichaam, dient u te denken aan de volgende stappen:
- beperk het gebruik van suikerrijke toetjes, met name desserts die bij de bereiding verhit zijn tot boven de 180° C (taart, crème brûlée, karamel...) ;
- eet minder voedingsmiddelen die door het bakken een bruin kleurtje hebben gekregen (zoals gegrild vlees, BBQ-vlees, gebraden gevogelte, te hard gebakken brood...)
- vermijd voeding die te sterk is bewerkt;
- beperk de alcoholinname (met name de inname van bier, whisky...) ;
- eet meer fruit en groenten - het liefst rauw, melkproducten (maar dan wel met een laag vetgehalte), vis, peulvruchten en volle granen;
- kies bij voorkeur voor een bereidingswijze op een lage temperatuur, zoals pocheren, stomen en koken (11).
Wie glycatie wil bestrijden, doet er ook goed aan te letten op een regelmatige fysieke inspanning en aan een goede stressbeheersing in het dagelijks leven (12).
Voeding die bekend staat om het glycatiebestrijdende effect
Het belang van carnosine, aminoguanidine, maté...
De afgelopen jaren is in verschillende studies aangetoond dat er stoffen zijn die de vorming van AGE's zouden kunnen remmen (13-14).
U moet dan vooral denken aan onderstaande bestanddelen
- carnosine, een peptide die tijdens de vertering van proteïnes op natuurlijke wijze wordt gevormd. Dit bestanddeel zou helpen bij het remmen van de carbonylering, glycatie en oxidatie van proteïnes waardoor de vorming van AGE's wordt voorkomen (het is eveneens verkrijgbaar als supplement, zoals Carnosine). Onthoud dat er ook een derivaat van carnosine bestaat, namelijk carcinine, een stof die een langere levensduur heeft in ons lichaam (Carcinine) (15-17);
- aminoguanidine, een stof die direct zou inwerken op de bestanddelen alfa- en bèta-dicarbonyl (zoals methylglyoxal, glyoxal en 3-deoxyglucosone), waardoor de stof het ontstaan van AGE's helpt verhinderen. U kunt de stof ook innemen in de vorm van een supplement (zoals Aminoguanidine) (18-20);
- ook niet te vergeten: het extract van bladeren van maté (Ilex paraguariensis), de Zuid-Amerikaanse plant die gebruikt wordt voor het stimulerende drankje dat eveneens 'maté' genoemd wordt.Het hoge gehalte aan polyfenolen (cafeïnezuur, chlorogeenzuur...) in het maté-extract zou bijdragen aan de vochtafvoer uit het lichaam en aan de bestrijding van vrije radicalen, de stoffen die de omzetting van de Amadori-producten in AGE's tegengaan (24-25).
Om alle werkingsmechanismen te doorgronden is er verdergaand wetenschappelijk onderzoek nodig.
Een supplement dat de beste stoffen combineert
Sommige voedingssupplementen hebben verschillende van deze micronutriënten samengebracht. Een van de bekendste supplementen op dit gebied is Anti-Glycation Formula, een product dat rijk is aan carnosine, aminoguanidine en een extract van matébladeren, aangevuld met andere bestanddelen die de onderlinge werking van de stoffen nog verder versterken. We nodigen u van harte uit kennis te maken met de eigenschappen van dit product, dat volledig gebaseerd is op de huidige wetenschappelijke ontwikkelingen.