Wzdęcia skutkują nierzadko bolesnymi rozciągnięciami obszaru wokół żołądka, które powodują wrażenie „twardego brzucha”. Na szczęście w większości przypadków przypadłość ta jest zupełnie niegroźna.
Najczęściej powodowana jest nagromadzeniem się gazów w jelicie cienkim: mówimy wówczas o wzdęciach lub bębnicy (1).
Tego typu zaburzenia trawienia powodowane są połknięciem zbyt dużej ilości powietrza (aerofagia) lub wytwarzaniem zbyt dużej ilości gazów w procesie fermentacji bakteryjnej. Czasem towarzyszą im bóle brzucha, burczenie, uczucie ciężkości, gazy lub nawet odbijanie się (2).
Zjawisko to występuje najczęściej po posiłku, a także w czasie zatwardzeń: zatrzymanie stolca w przewodzie pokarmowym zwiększa intensywność procesu fermentacji.
Rzadziej ma charakter przewlekły: w takich przypadkach może świadczyć o nietolerancji pokarmowej (laktozy, glutenu…), zespole jelita drażliwego lub poważniejszej chorobie układu trawiennego (3-5).
Czasem bezpośrednią przyczyną wzdęć nie jest schorzenie układu trawiennego. U kobiet ze względu na wpływ hormonów towarzyszy zespołowi napięcia przedmiesiączkowego (poprzedza wystąpienie miesiączki) lub menopauzie (6-7). Czasem jest to także jeden z pierwszych objawów ciąży, który występuje prawdopodobnie wskutek masowego uwalniania progesteronu.
Kluczową rolę w występowaniu wzdęć odgrywa dieta. Dzieje się tak dlatego, że niektóre produkty fermentujące wydłużają proces fermentacji. Należy zatem unikać słynnych FODMAP (8). Na tej długiej liście znaleźć można między innymi warzywa strączkowe (soczewicę, cieciorkę, fasolkę…), warzywa kapustne (kalafior, brokuł…), rośliny czosnkowe (cebula, por…) oraz niektóre owoce o dużej zawartości sorbitolu (jabłka, gruszki, suszone śliwki…).
Nie należy jednak rezygnować z nich zupełnie. Czasem ulgę odczuwa się już po zmniejszeniu porcji. Polecamy zatem sprawdzić swoją tolerancję, testując kilkukrotnie każdy pokarm oddzielnie, aby zweryfikować, czy występuje próg „akceptowalnego” spożycia. Można na przykład założyć dziennik diety i wpisywać w nim spożyte pokarmy oraz ich wpływ na układ trawienny: w ten sposób łatwiej będzie znaleźć „winowajców”.
Z kolei zdecydowanie unikać należy gum do żucia i to z dwóch powodów: nie dość, że zawierają duże ilości polioli, to jeszcze przyczyniają się do połykania zadziwiających ilości powietrza (9). Zdecydowanie odradza się także przyjmowanie napojów gazowanych oraz picie przez słomkę (10).
Warto także jeść powoli (co najmniej 20 minut na posiłek), starając się siedzieć prosto. Należy długo przegryzać każdy kęs i jeść z zamkniętymi ustami, aby ograniczyć ryzyko aerofagii. Ponadto lepiej unikać noszenia obcisłych ubrań, które niepotrzebnie ściskają brzuch.
Warto także pamiętać, że pojawieniu się wzdęć sprzyjają stres i stany lękowe (11-12). W walce z nimi pomocne mogą okazać się joga, sofrologia oraz medytacja.
Skład mikroflory jelit wpływa bezpośrednio na nasze samopoczucie. Wskutek niektórych czynników (spożywania pokarmów przetworzonych, zmiany nawyków żywieniowych, stosowania antybiotyków...) może dojść do zaburzenia równowagi flory jelit (dysbiozy) prowadzącej do przewagi liczby „złych” bakterii w stosunku do „dobrych” (13). Stan ten może skutkować przeróżnymi zaburzeniami układu trawienia, takimi jak zatrzymywanie gazów w jelitach (15).
Probiotyki tymczasowo zwiększają ilość „dobrych” bakterii we florze jelit, przechylając szalę na korzystną stronę (15). Pozostaje jeszcze dobranie szczepów dostosowanych do danego problemu.
Najbardziej cenionymi i najlepiej przebadanymi pod kątem uciążliwych wzdęć szczepami są lactobacillus oraz bifidobakterie (16). Do najważniejszych należą:
Wśród bakterii niemlekowych na uwagę zasługuje także Saccharomyces cerevisae (24). Skutecznie wspomaga kolonizację dolnego odcinka układu pokarmowego.
Zdecydowanie warto zatem łączyć te różne szczepy, czerpiąc z zalet synergicznego działania kompletnego preparatu mikrobiotycznego (takiego jak niezwykle skuteczny preparat Colon Friendly, którego jedna kapsułka dojelitowa zawiera aż 4 różne szczepy: Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium longum longum, Bifidobacterium longum infantis oraz Saccharomyces cerevisae).
Jeśli chcesz czerpać z jeszcze szerszego spektrum korzystnych mikroorganizmów, postaw na preparaty zawierające jeszcze więcej szczepów. Są mniej ukierunkowane, ale lepiej dostosowują się do różnorodnych mikrobiot ludzkich (należą do nich preparaty Full Spectrum Probiotic Formula, który zawiera aż 20 uznanych szczepów Lactobacillus, Bifidobacterium oraz Streptococcus) (25).
Provides long-lasting relief from IBS-related abdominal pain.
35.40 €Najlepsza formuła probiotyczna wspomagająca pracę jelit i odporność (20 szczepów o synergicznym działaniu)
46.00 €(49.54 US$)Enzymy trawienne odgrywają kluczową rolę w prawidłowym procesie trawienia. Poznaj wszystkie ich funkcje biologiczne i dowiedz się, jak ważną rolę odgrywają w przyswajaniu składników odżywczych.
Stosowany od tysiącleci węgiel aktywny jest substancją naturalną, która najskuteczniej zwalcza gazy. Dowiedz się, jak konkretnie substancja ta łagodzi gazy i wzdęcia.
Chcesz dostarczać sobie wraz z pożywieniem odpowiednią ilość probiotyków i prebiotyków? Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się, w jakich pokarmach występują.
Przeciętny człowiek wypuszcza gazy średnio 14 razy na dobę. Gazy jelitowe to naturalne produkty trawienia, które mogą stanowić problem, gdy występują zbyt często, mają zbyt intensywny zapach lub powodują wzdęcia. Jak je zwalczać?
Zespół jelita drażliwego to bardzo powszechne schorzenie jelit. Dieta o małej zawartości cukrów fermentujących, zwana FODMAP, pomaga łagodzić jego objawy. Dowiedz się, których pokarmów unikać, a na które stawiać.
Czy probiotyki można przyjmować stale czy też lepiej stosować regularne przerwy? Odkryj nasze porady.