Choć czosnek to przyprawa znana od tysiącleci, czarny czosnek (czosnek postarzany) znamy dopiero od końca lat 90. XX wieku, kiedy to wymyślił go japoński profesor Jin-Ichi Sasaki.
Pomimo nazwy i wyglądu pod względem botanicznym nie różni się od zwykłego czosnku (Allium sativum), a jedynie stanowi jego „postarzaną” odmianę. A to dlatego, że główki białego czosnku poddaje się kontrolowanemu procesowi fermentacji w miejscu zamkniętym, gdzie pozostają pod wpływem ciepła (od 60 do 90 °C) i wysokiej wilgotności (na poziomie od 70 do 90%).
Po upływie od 2 do 5 tygodni ząbki są zamarynowane, elastyczne i pokryte warstwą w kolorze węgla, dzięki której przypominają suszone śliwki. Ta przemiana skutkuje licznymi zmianami biochemicznymi (1).
Nietypowa przyprawa szybko zaczęła być stosowana przez kucharzy i dziś uwodzi smakiem umami (czyli „5 smakiem”) o nutach octu balsamicznego i lukrecji. Ostry posmak? Czarny czosnek zupełnie go zatraca, dzięki czemu łatwiej włączyć go do diety. Dzieje się tak ze względu na drastyczne zmniejszenie poziomu allicyny (cząstki, która powoduje nieświeży oddech…) w procesie starzenia (2).
Postarzany czosnek fascynuje nie tylko kucharzy, ale i naukowców. A to dlatego, że w procesie postarzania powstają nowe związki o korzystnych właściwościach, które uzupełniają już i tak liczne zalety białego czosnku. Sprawdźmy jego właściwości.
Posiadający silne właściwości przeciwutleniające biały czosnek w wyniku fermentacji dodatkowo wzbogaca swój profil żywieniowy.
Wyniki wielu badań wykazały istotny wzrost poziomu polifenoli, związków fenolowych (trzy- lub nawet czterokrotny wzrost) oraz flawonoidów (wzrost od dwu- do nawet ośmiokrotnego) w ząbkach czarnego czosnku w porównaniu z ząbkami białego czosnku (3-5).
Czosnek postarzany wyróżnia się między innymi rekordowym stężeniem S-allilocysteiny, czyli organicznego związku siarki, który w dużej mierze odpowiada za jego korzystne dla zdrowia właściwości (6-7): w białym czosnku też jest go niemało, ale w czarnym występuje w ilości od 3 do 6 razy większej!
Procesowi przekształcenia w czarny czosnek towarzyszy pojawienie się niezwykle silnych związków, które nie występują w świeżym czosnku, takich jak: hydroksymetylofurfural (HMF) oraz melanoidyny (8-9). To one odpowiadają za jego ciemnienie.
Tak jak i biały, czosnek czarny wspomaga zdrowie serca oraz układów naczyniowego i żylnego (10).
Przeprowadzono wiele badań, między innymi z udziałem osób dotkniętych nadciśnieniem tętniczym. Po kilku tygodniach spożywania postarzanego czosnku udało się wpłynąć na niektóre kluczowe czynniki, takie jak sztywność tętnic, ciśnienie skurczowe czy prędkość fali tętna (11).
Warto wiedzieć, że prowadzone są także badania z udziałem zwierząt mające na celu sprawdzenie wpływu czarnego czosnku na układ renina–angiotensyna, który odgrywa kluczową rolę w regulowaniu pracy układu krążenia i nerek (12).
Ponadto postarzany czosnek wpływa także na proces agregacji płytek krwi, czyli zjawisko powodujące powstawanie skrzepów krwi (13).
Czy zapewnia ochronę tętnic? Zarówno czosnek biały, jak i czarny pomaga utrzymać prawidłowy poziom lipidów we krwi, a tym samym zapewnia odpowiednie stężenie cholesterolu we krwi (14). Ze względu na dużą zawartość fitoskładników odmiana fermentowana jest jeszcze bardziej korzystna.
Za przykład niech posłuży badanie z udziałem osób cierpiących na lekką hipercholesterolemię, które wykazało, że suplementacja preparatem witaminowym wzbogaconym w minerały i wyciąg z czarnego czosnku skutkuje przywróceniem prawidłowego profilu lipidowego. Poziom lipoprotein wysokiej gęstości („dobrego cholesterolu”) oraz apolipoproteiny B (transportującej formy „złego cholesterolu”) istotnie się zmieniły (15).
Czosnek nie tylko odstrasza wampiry, ale także stanowi tarczę ochronną dla organizmu: wspomaga zdrowie układu odpornościowego i chroni przed bakteriami.
Całkiem niedawno naukowcy zaczęli badać wpływ czarnego czosnku na niektóre markery stanów zapalnych i reakcji odpornościowej, takie jak czynnik martwicy nowotworu α (TNF-α) czy interleukina-6 (IL-6) w przypadku osób otyłych oraz cierpiących na cukrzycę szczurów (16-17). Wyniki badań otwierają nowe perspektywy zastosowania tej przyprawy o wciąż niezbadanych możliwościach.
Czarny czosnek można oczywiście dodawać do dań jako przyprawę, starając się go nie podgrzewać, aby nie stracił niezwykle cennych składników odżywczych. Jeśli jednak chcemy korzystać z formy bardziej skoncentrowanej, warto postawić na suplement czarnego czosnku.
Nie wiesz, który wybrać? Dokładnie sprawdź zawartość substancji czynnych, takich jak S-allilocysteina oraz melanoidyny, które gwarantują optymalną skuteczność preparatu (na przykład suplement diety Organic ABG10+® zawiera ekstrakt z organicznego czarnego czosnku standaryzowany na zawartość 0,1% S-allilocysteiny, co dziś stanowi rekordową wartość dostępną na rynku, i – ze względu na zawartość melanoidyn – wykazuje działanie przeciwutleniające średnio 10 razy silniejsze od działania innych suplementów czarnego czosnku dostępnych na rynku).
Cierpisz na jakiś konkretny niedobór? Istnieją naturalne suplementy, które działają w synergii z ekstraktem z czarnego czosnku.
Jeśli cierpisz na zaburzenia ciśnienia tętniczego, idealne rozwiązanie stanowi połączenie potasu (który pomaga utrzymać prawidłowe ciśnienie krwi) i głogu (który wspomaga prawidłową pracę układu krążenia) (18-19). W niektórych suplementach diety stawia się właśnie na to super silne połączenie (na przykład innowacyjny preparat Tensix łączy w sobie potas, głóg oraz inne specjalnie wyselekcjonowane substancje naturalne, takie jak te zawarte w nasionach selera czy peptydy rybie).
Pantetyna, wyjątkowa pochodna witaminy B5, stanowi przedmiot obiecujących badań poświęconych metabolizmowi lipidów (występuje w opatentowanym preparacie Panthetine, który stanowi owoc kilku dekad badań naukowych) (20).
Poznaj kilka prostych sposobów na obniżenie ciśnienia krwi (a tym samym zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia).
Czy dla zdrowia korzystniejsze będzie stosowanie suplementu wyłącznie kwasów omega-3 czy też preparatu łączącego kwasy omega-3 i omega-6?
Bóle, pieczenie i krwawienie z odbytu: hemoroidy to schorzenie, z którym boryka się wiele i wielu z nas (75% osób powyżej 45 roku życia). Na szczęście istnieją naturalne środki, które pomagają je zwalczać. Dowiedz się, jakie.
Co sprawia, że preparat Super Omega 3 jest tak czysty, stabilny i skuteczny? Iren Stoknes, doktor biotechnologii od 13 lat zajmująca stanowisko dyrektorki działu badań i rozwoju w Epax® dzieli się z nami swoimi sekretami produkcji.
Od zarania dziejów to właśnie serce stanowiło dla człowieka symbol życia. A człowiek bardzo szybko poznał się na roślinach, które wspomagają zdrowie układu krążenia. Odkryj 6 najskuteczniejszych z nich.
Cierpisz na zespół ciężkich nóg, który utrudnia Ci wykonywanie codziennych zadań? Poznaj kilka prostych, naturalnych sposobów, które pozwolą Ci odzyskać lekkość stóp!